ΛΑΡΙΣΑ - Μια εικόνα χίλιες λέξεις...
Αποψη της Λάρισας από το ρολόι
Πριν από δέκα μήνες περίπου (5 Οκτωβρί- ου 2014) είχαμε δημοσιεύσει φωτογραφία της προπολεμικής Λάρισας, η οποία απεικόνιζε από ψηλά τον κεντρικό τομέα της πόλεως. Στη σημερινή εικόνα ο ίδιος φωτογράφος με- τακινήθηκε δεξιότερα και αιχμαλώτισε με τον φακό του το νοτιοδυτικό τμήμα της. Η φω- τογραφία αυτή προέρχεται από επιστολικό δελτάριο, το οποίο κυκλοφόρησε μετά το 1935 από το βιβλιοχαρτοπωλείο της Λάρισας Α. Παναγιωτακόπουλου & Σία. Η λήψη της φωτογραφίας έγινε μια ηλιό- λουστη ημέρα από τον πύργο του προπολε- μικού ρολογιού της Λάρισας και ο φακός εστιάσθηκε προς τα νοτιοδυτικά, όπου είχε τη δυνατότητα να αποτυπώσει από ένα ψηλό σημείο και από μια ασυνήθιστη οπτική γωνία, μεγάλη έκταση της πόλεως. Παρατηρώντας με μια γρήγορη ματιά τη φωτογραφία αυτή αποκομίζουμε μια γενική εικόνα ενός μεγάλου οικιστικού συνόλου, με χαμηλά ισόγεια οικήματα, μερικά διώροφα και σπάνια μεγάλα δημόσια ή ιδιωτικά κτίρια. Εάν δεν υπήρχαν κάποια οικοδομήματα-οδη- γοί, καθώς και ο υπότιτλος της κάρτας, ασφαλώς η ταυτοποίηση της πόλεως θα ήταν δύσκολη. Γιατί εδώ αντικρίζουμε μια Λάρισα αγνώριστη. Μέσα σε ογδόντα χρόνια η πόλη άλλαξε τελείως μορφή και δεν έχει καμία σχέ- ση με αυτήν της φωτογραφίας. Ο καταστροφικός σεισμός του 1941, η ...ελαφρότητα ορισμένων οικοδομικών νο- μοθετημάτων και η περίφημη συναλλαγή της «αντιπαροχής», συσσώρευσαν στο με- γαλύτερο μέρος της πόλεως πολυώροφες οικοδομές χωρίς καμία αρχιτεκτονική ομορ- φιά. Νομίζω ότι ο μελλοντικός ιστορικός κτι- ρίων θα αναζητήσει, αλλά δυστυχώς δεν θα μπορέσει να εντοπίσει έστω και ένα οικοδό- μημα της μεταπολεμικής περιόδου, άξιο ιδι- αίτερης μνείας (πλην ίσως της Στρατιωτικής Λέσχης). Ας αναλύσουμε όμως τη σημερινή εικόνα. Πριν όμως θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η αφ’ υψηλού απεικόνιση της πόλεως έχει το μειονέκτημα στη συγκεκριμένη φωτογραφία πως ένα μεγάλο μέρος της περιοχής κατα- λαμβάνουν οι στέγες με τα κεραμίδια των ισό- γειων καταστημάτων και κατοικιών, τα οποία προπολεμικά άλλαζαν κατά διαστήματα ιδιο- κτήτες, ενοικιαστές και χρήση. Όπως κάνου- με συνήθως, τη φωτογραφία την υποδιαιρού- με σε τρία επίπεδα, το εμπρός, το μεσαίο και το πίσω. Στο πρόσθιο μέρος συναντάμε αριστερά τη διασταύρωση των οδών Ηφαίστου και Βενι- ζέλου. Το γωνιακό κτίριο δεξιά, που ουσια- στικά αντιπροσωπεύει τρία συνεχόμενα κα- ταστήματα, σε ορισμένα σημεία έχει και άνω όροφο. Σήμερα σ’ αυτό το σημείο υπάρχει τριώροφο κτίσμα. Και το μεν ισόγειο στεγάζει το καφέ «Κλίμαξ», ενώ οι επάνω δύο όροφοι φιλοξενούσαν μέχρι πρότινος το ξενοδοχείο «Lido», ενώ σήμερα λειτουργεί ο «Οργανισμός Λίντο», ένας πολυχώρος για κάθε είδους εκ- δηλώσεις επιπέδου και συγκεντρώσεις. Απέ- ναντι υπάρχουν ισόγεια καταστήματα δια- φόρων χρήσεων, τα οποία συνεχίζονται σε πυκνή διάταξη καθ’ όλο το μήκος της οδού Ηφαίστου, μέχρι τη διασταύρωσή της με την οδό Μανωλάκη. Στο δεύτερο, το μεσαίο επίπεδο, διαγρά- φεται η πορεία της οδού Μανωλάκη, στην οποία δεσπόζει, στο κέντρο περίπου της φω- τογραφίας, το νεοκλασικό κτίριο Οικονόμου- Φαληρέα. Η κατασκευή του άρχισε στα τέλη του 19ου αιώνα και το 1902 το κτίριο βρισκό- ταν προς το τέλος του, τελικά όμως τη σημε- ρινή του μορφή την απέκτησε το 1909 και αμέσως περιήλθε στην κατοχή του ενός εκ των τριών αδελφών Οικονόμου, του Αναστα- σίου, η οικογένεια του οποίου το κατοίκησε μέχρι το 1916.Το κτίριο αυτό είναι ένα από τα λίγα που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, ίσως επειδή πρόλαβε η πολιτεία να το εντάξει στα διατηρητέα και σήμερα στεγάζει, έπειτα από προσεγμένη συντήρηση, τις υπηρεσίες του ΟΚΑΝΑ. Στο τρίτο επίπεδο διακρίνονται στο βάθος δύο μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα. Το ένα αριστερά με τα πολλά παράθυρα είναι το κτί- ριο του Α’ Γυμνασίου Αρρένων Λάρισας. Δεξιά πίσω μόλις διαγράφεται σε επίπεδη γραμμή το 404 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και εντελώς στην άκρη δεξιά μέρος από το 7ο Δημοτικό Σχολείο. Από την παρουσία στη φωτογραφία των τριών αυτών κτιρίων μπορούμε να χρο- νολογήσουμε τη φωτογραφία, γιατί γνωρί- ζουμε ότι τα σχολικά συγκροτήματα άρχισαν να κτίζονται από το 1930 και τέθηκαν σε λει- τουργία γύρω στα 1935, ενώ το Στρατιωτικό Νοσοκομείο είχε μακρύ χρόνο κατασκευής και εγκαινιάσθηκε επίσημα το 1936. Πιστεύω ότι οι παλαιότεροι, αφού προσα- νατολίστηκαν στη φωτογραφία, μπορούν εύ- κολα να εντοπίσουν και άλλες κατοικίες και καταστήματα σε διάφορα σημεία του χώρου που απεικονίζεται στην εικόνα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘ. ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
ελευθερία λάρισας
Αποψη της Λάρισας από το ρολόι
Πριν από δέκα μήνες περίπου (5 Οκτωβρί- ου 2014) είχαμε δημοσιεύσει φωτογραφία της προπολεμικής Λάρισας, η οποία απεικόνιζε από ψηλά τον κεντρικό τομέα της πόλεως. Στη σημερινή εικόνα ο ίδιος φωτογράφος με- τακινήθηκε δεξιότερα και αιχμαλώτισε με τον φακό του το νοτιοδυτικό τμήμα της. Η φω- τογραφία αυτή προέρχεται από επιστολικό δελτάριο, το οποίο κυκλοφόρησε μετά το 1935 από το βιβλιοχαρτοπωλείο της Λάρισας Α. Παναγιωτακόπουλου & Σία. Η λήψη της φωτογραφίας έγινε μια ηλιό- λουστη ημέρα από τον πύργο του προπολε- μικού ρολογιού της Λάρισας και ο φακός εστιάσθηκε προς τα νοτιοδυτικά, όπου είχε τη δυνατότητα να αποτυπώσει από ένα ψηλό σημείο και από μια ασυνήθιστη οπτική γωνία, μεγάλη έκταση της πόλεως. Παρατηρώντας με μια γρήγορη ματιά τη φωτογραφία αυτή αποκομίζουμε μια γενική εικόνα ενός μεγάλου οικιστικού συνόλου, με χαμηλά ισόγεια οικήματα, μερικά διώροφα και σπάνια μεγάλα δημόσια ή ιδιωτικά κτίρια. Εάν δεν υπήρχαν κάποια οικοδομήματα-οδη- γοί, καθώς και ο υπότιτλος της κάρτας, ασφαλώς η ταυτοποίηση της πόλεως θα ήταν δύσκολη. Γιατί εδώ αντικρίζουμε μια Λάρισα αγνώριστη. Μέσα σε ογδόντα χρόνια η πόλη άλλαξε τελείως μορφή και δεν έχει καμία σχέ- ση με αυτήν της φωτογραφίας. Ο καταστροφικός σεισμός του 1941, η ...ελαφρότητα ορισμένων οικοδομικών νο- μοθετημάτων και η περίφημη συναλλαγή της «αντιπαροχής», συσσώρευσαν στο με- γαλύτερο μέρος της πόλεως πολυώροφες οικοδομές χωρίς καμία αρχιτεκτονική ομορ- φιά. Νομίζω ότι ο μελλοντικός ιστορικός κτι- ρίων θα αναζητήσει, αλλά δυστυχώς δεν θα μπορέσει να εντοπίσει έστω και ένα οικοδό- μημα της μεταπολεμικής περιόδου, άξιο ιδι- αίτερης μνείας (πλην ίσως της Στρατιωτικής Λέσχης). Ας αναλύσουμε όμως τη σημερινή εικόνα. Πριν όμως θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η αφ’ υψηλού απεικόνιση της πόλεως έχει το μειονέκτημα στη συγκεκριμένη φωτογραφία πως ένα μεγάλο μέρος της περιοχής κατα- λαμβάνουν οι στέγες με τα κεραμίδια των ισό- γειων καταστημάτων και κατοικιών, τα οποία προπολεμικά άλλαζαν κατά διαστήματα ιδιο- κτήτες, ενοικιαστές και χρήση. Όπως κάνου- με συνήθως, τη φωτογραφία την υποδιαιρού- με σε τρία επίπεδα, το εμπρός, το μεσαίο και το πίσω. Στο πρόσθιο μέρος συναντάμε αριστερά τη διασταύρωση των οδών Ηφαίστου και Βενι- ζέλου. Το γωνιακό κτίριο δεξιά, που ουσια- στικά αντιπροσωπεύει τρία συνεχόμενα κα- ταστήματα, σε ορισμένα σημεία έχει και άνω όροφο. Σήμερα σ’ αυτό το σημείο υπάρχει τριώροφο κτίσμα. Και το μεν ισόγειο στεγάζει το καφέ «Κλίμαξ», ενώ οι επάνω δύο όροφοι φιλοξενούσαν μέχρι πρότινος το ξενοδοχείο «Lido», ενώ σήμερα λειτουργεί ο «Οργανισμός Λίντο», ένας πολυχώρος για κάθε είδους εκ- δηλώσεις επιπέδου και συγκεντρώσεις. Απέ- ναντι υπάρχουν ισόγεια καταστήματα δια- φόρων χρήσεων, τα οποία συνεχίζονται σε πυκνή διάταξη καθ’ όλο το μήκος της οδού Ηφαίστου, μέχρι τη διασταύρωσή της με την οδό Μανωλάκη. Στο δεύτερο, το μεσαίο επίπεδο, διαγρά- φεται η πορεία της οδού Μανωλάκη, στην οποία δεσπόζει, στο κέντρο περίπου της φω- τογραφίας, το νεοκλασικό κτίριο Οικονόμου- Φαληρέα. Η κατασκευή του άρχισε στα τέλη του 19ου αιώνα και το 1902 το κτίριο βρισκό- ταν προς το τέλος του, τελικά όμως τη σημε- ρινή του μορφή την απέκτησε το 1909 και αμέσως περιήλθε στην κατοχή του ενός εκ των τριών αδελφών Οικονόμου, του Αναστα- σίου, η οικογένεια του οποίου το κατοίκησε μέχρι το 1916.Το κτίριο αυτό είναι ένα από τα λίγα που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, ίσως επειδή πρόλαβε η πολιτεία να το εντάξει στα διατηρητέα και σήμερα στεγάζει, έπειτα από προσεγμένη συντήρηση, τις υπηρεσίες του ΟΚΑΝΑ. Στο τρίτο επίπεδο διακρίνονται στο βάθος δύο μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα. Το ένα αριστερά με τα πολλά παράθυρα είναι το κτί- ριο του Α’ Γυμνασίου Αρρένων Λάρισας. Δεξιά πίσω μόλις διαγράφεται σε επίπεδη γραμμή το 404 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και εντελώς στην άκρη δεξιά μέρος από το 7ο Δημοτικό Σχολείο. Από την παρουσία στη φωτογραφία των τριών αυτών κτιρίων μπορούμε να χρο- νολογήσουμε τη φωτογραφία, γιατί γνωρί- ζουμε ότι τα σχολικά συγκροτήματα άρχισαν να κτίζονται από το 1930 και τέθηκαν σε λει- τουργία γύρω στα 1935, ενώ το Στρατιωτικό Νοσοκομείο είχε μακρύ χρόνο κατασκευής και εγκαινιάσθηκε επίσημα το 1936. Πιστεύω ότι οι παλαιότεροι, αφού προσα- νατολίστηκαν στη φωτογραφία, μπορούν εύ- κολα να εντοπίσουν και άλλες κατοικίες και καταστήματα σε διάφορα σημεία του χώρου που απεικονίζεται στην εικόνα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘ. ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
ελευθερία λάρισας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου