ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΝΕΡΟ: Η παλιά λουτρόπολη της Λάρισας - Β’

Η βάρκα που έκανε τη διαδρομή από το Τσάγεζι προς το Κόκκινο Νερό, στην υποτυπώδη αποβάθρα που υπήρχε στο λαρισαϊκό θέρετρο. Φωτογραφία του 1929. Αρχείο Θανάση Μπετχαβέ.

Ολοκληρώνουμε σήμερα την αναφορά μας στη λουτρόπολη του Κόκκινου Νερού, αναφέροντας διάφορα ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία, τα οποία έχουν αποδελτιωθεί κυρίως από δημοσιεύματα παλαιών εφημερίδων της πόλης μας. Σ’ αυτό συνέβαλε αποτελεσματικά ο Θανάσης Μπετχαβές, μέλος της Φωτοθήκης Λάρισας του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας.

- Από δημοσίευμα στην εφημερίδα της Λάρισας «Σάλπιγξ» της 9ης Αυγούστου 1892 μαθαίνουμε ότι τα ιαματικά λουτρά λειτουργούσαν και δέχονταν επισκέπτες από τότε. Η διεύθυνση της εταιρείας η οποία τα εκμεταλλευόταν αναφέρει χαρακτηριστικά στο δημοσίευμά της: «...καθόσον όμως την χρήσιν των υδάτων, θα έχωσιν άπαντες πλήρη ελευθερίαν να πίωσιν όσον θέλει έκαστος νερόν και να κάμη όσα θέλη λουτρά, πληρώνοντες το ευτελές ποσόν προς μίαν δραχμήν την εβδομάδα κατ’ άτομον διά την πόσιν και προς δύο δραχμάς διά τα λουτρά, οι δε θέλοντες να προμηθευθώσι και κατ’ ιδίαν αυτών κατ’ οίκον χρήσιν, εάν μεν θέλουν με φιάλας της διευθύνσεως θα πληρώνουν προς τεσσαράκοντα πέντε λεπτά την φιάλην πλήρη και κανονικώς ταπωμένην, οι δε με φιάλας ιδικάς των θα πληρώνουν μόνον από δέκα πέντε μέχρι δέκα την φιάλην, αναλόγως μεγέθους...».
- Στις 30 Ιουνίου 1893, στην ίδια εφημερίδα, διαβάζουμε ότι οι διαχειριστές της λουτρόπολης δεν συμμορφώθηκαν με τις απαιτήσεις της σύμβασης ενοικίασης: «Οι ενοικιασταί του Κοκκίνου Νερού υποχρεώθηκαν διά της συμβάσεως ν’ αναγήρωσι οικίας διά τους εκεί μεταβαίνοντας, αλλ’ οι κύριοι ούτοι ουδ’ έν παράπηγμα κάν ήγειραν μέχρι τούδε, ως εκ τούτου όσοι θα μεταβώσιν εκεί εφέτος είναι υποχρεωμένοι, ή να φέρωσι μεθ’ εαυτών σκηνάς, ή να μένωσιν εν υπαίθρω».
- Φαίνεται, όμως, ότι το επόμενο καλοκαίρι η «Επιστασία των Ιαματικών Υδάτων» συμμορφώθηκε με τις υποχρεώσεις που είχε από τη σύμβαση και ανακοίνωσε στις 17 Ιουνίου 1894 στην ίδια εφημερίδα ότι «...οι προσερχόμενοι θέλουσιν εύρει σκέπην οπωσούν άνετον προς προφύλαξιν από των ατμοσφαιρικών ακαταστασειών και άφθονα τα προς διατροφήν απαιτούμενα και αξιόλογον περιποίησιν και ιατρός δεν θα λείπη, ίνα καθοδηγή τους πάντας τα περί της χρήσεως των υδάτων, θα υπάρχη δε και Στρατιωτική φρουρά εν τω τόπω, χάριν της δημοσίας τάξεως και ασφαλείας. Κατ’ αρχάς δε μόνον οι κύριοι ούτοι οφείλουσι να ώσι αφ’ εαυτών εφοδιασμένοι με τας στρωμνάς και τα μαγειρικά των σκεύη...».
- Όλο αυτό το χρονικό διάστημα η ευρύτερη περιοχή του Κόκκινου Νερού και φυσικά και οι πηγές, βρισκόταν στην κατοχή και κυριότητα Τούρκου αγά. Όμως, στις 18 Φεβρουαρίου 1896 συντάχθηκε στην Αθήνα εταιρικό, με το οποίο ο Τούρκος ιδιοκτήτης Σείχ Αμπιντίν Πετριντίν κάτοικος Αθηνών, ο Μιλτιάδης Δάλλας, δικηγόρος και βουλευτής, κάτοικος Αγιάς και ο Κωνσταντίνος Λογοθέτης, πολιτικός συνταξιούχος, κάτοικος Αθηνών «...συνιστώσιν εταιρείαν προς εκμετάλλευσιν των πηγών, ής η διάρκεια ορίζεται εις είκοσιν έτη». Ο Μιλτιάδης Δάλλας, εκτός των άλλων, υπήρξε και ο εμπνευστής της εμφιάλωσης του ιαματικού ύδατος του Κόκκινου Νερού και μάλιστα υπήρξε το πρώτο που εμφιαλώθηκε στην Ελλάδα ήδη από 1901, με τη συνεργασία αγγλικής εταιρείας και ιδιωτών της περιοχής, ενώ είναι γνωστό ότι η εμφιάλωση σε άλλες ιαματικές πηγές της χώρας μας για εμπορική χρήση άρχισαν μόλις τη δεκαετία του 1910.
- Το 1925 την εκμετάλλευση των ιαματικών πηγών του Κόκκινου Νερού ανέλαβε ο συμπολίτης μας Γεώργιος Δημητρακόπουλος, ο οποίος επέφερε σημαντικές βελτιώσεις στις εγκαταστάσεις. Ανήγειρε λιθόκτιστο ξενοδοχειακό συγκρότημα 32 δωματίων με κουζίνες. Δημιούργησε κοντά στην παραλία καλύβες για να στεγάζονται οι οικονομικά ασθενέστεροι, λειτούργησε εστιατόριο, παντοπωλείο, αρτοποιείο και καφενείο, κατασκεύασε πλατεία για να χωράει χίλια άτομα και διαμόρφωσε την πρόσβαση προς τις πηγές, τις οποίες και αναμόρφωσε. Το καλοκαίρι του 1925 φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του Κόκκινου Νερού και ο Μητροπολίτης Λαρίσης Αρσένιος για να υποβληθεί σε θεραπεία από κάποια στομαχική πάθηση. Μετά την επιστροφή του στη Λάρισα, ευχαρίστησε διά του Τύπου τον ιδιοκτήτη των λουτρικών εγκαταστάσεων, Γεώργιο Δημητρακόπουλο, «...όστις μη φεισθείς χρημάτων και διά της προσωπικής αυτού επιστασίας και των δαψιλλών μέσων άτινα διαθέτει διά την ευκολίαν και την άνετον διαμονήν των πελατών, κατέστησεν ομολογουμένως το μέρος τούτο εφάμιλλον των πεφημισμένων εν Ελλάδι και Ευρώπη...» [1]. Με την πάροδο των ετών οι εγκαταστάσεις του συγκροτήματος ανανεώθηκαν, δημιουργήθηκαν σύγχρονοι λουτήρες, εγκαταστάθηκε ηλεκτροφωτισμός και τηλεφωνική επικοινωνία και οι ιδιοκτήτες ανέλαβαν ιδιαίτερη φροντίδα για την ψυχαγωγία των παραθεριστών με τη διοργάνωση εκδρομών, χοροεσπερίδων και τη δημιουργία άνετου υπαίθριου κινηματογράφου. Η συγκοινωνία τους καλοκαιρινούς μήνες ήταν πυκνή και γινόταν από τη Λάρισα μέχρι το Τσάγεζι οδικώς και απ’ εκεί μέχρι το Κόκκινο Νερό με καΐκι. Τη δεκαετία του 1930 η παραθέριση στο Κόκκινο Νερό είχε γίνει πλέον μόδα για τους Λαρισαίους αστούς.
- Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ο ίδιος επιχειρηματίας συνέχισε την επιχειρηματική του δραστηριότητα στο Κόκκινο Νερό. Πριν ακόμη ο Πλαταμώνας αποσπάσει την καθολική σχεδόν προτίμηση των Λαρισαίων, η περιοχή αυτή συγκέντρωνε την καλή κοινωνία της πόλης οικογενειακώς για παραθέριση και λουτρά.
- Λίγα χρόνια αργότερα η δημιουργία του νέου οδικού άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης και η οδική σύνδεση Στομίου-Κόκκινου Νερού έκανε πιο προσιτή την προσπέλαση στην περιοχή. Όμως, έκανε εύκολη και τη μετάβαση σε άλλους παραθαλάσσιους χώρους, κυρίως τον Πλαταμώνα. Η επισκεψιμότητα του Κόκκινου Νερού μειώθηκε. Από το 1955 ο χώρος αυτός, με μια σειρά από άστοχες παρεμβάσεις άρχισε σιγά-σιγά να χάνει τη φυσιογνωμία του. Ακολούθησε η οικοπεδοποίηση της περιοχής, η οποία ουσιαστικά κατέστρεψε τις κατάφυτες πηγές και τον περιβάλλοντα φυσικό χώρο και έτσι σήμερα έχει αναπτυχθεί εκεί ένας εύρωστος οικισμός, ο οποίος, όμως, δεν έχει καμία σχέση με την ειδυλλιακή τοποθεσία των Λουτρών του Κόκκινου Νερού, όπως την είχαν γνωρίσει οι παλαιότεροι. Και το ερώτημα: Πότε η περιοχή ήταν καλύτερη; θα παραμένει πάντοτε αναπάντητο.

————————————————————
[1]. Εφημ. «Ελευθερία» (Λάρισα), φύλλο 25ης Ιουλίου 1925.

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com