Δευτέρα 1 Ιουνίου 2015

ΛΑΡΙΣΑ - Μια εικόνα χίλιες λέξεις...

Το κτίριο του Ταχυδρομείου -Τηλεγραφείου στην Πλατεία Ταχυδρομείου
Φωτογραφία του 1915

Ταχυδρομείον - Τηλεγραφείον
Η φωτογραφία που δημοσιεύεται είναι λεπτομέρεια από επιστολικό δελτάριο με τον τίτλο «Λάρισσα-Πλατεία Ταχυδρομείου», του φωτογράφου Francois E. Caloutas
(γαλλική απόδοση του Φραγκούλη Ευαγγέλου Καλουτά [1887 – 1952]) που είχε φωτογραφείο στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο Καλουτάς είχε επισκεφθεί την πόλη μας περί το 1915 και κυκλοφόρησε 12 αριθμημένες κάρτες με απόψεις από τη Λάρισα και τη γύρω περιοχή (Τύρναβος,Τέμπη). Η φωτογραφία αποτυπώνει το κτίριο του Ταχυδρομείου-Τηλεγραφείου που βρισκόταν στην βορειοανα-
τολική γωνία της πλατείας Ταχυδρομείου[1], στη συμβολή των οδών Παπακυριαζή και Αχιλλέως (αργότερα βασιλέως Κωνσταντίνου και σήμερα Παναγούλη).
Η πρώτη αναφορά που έχουμε για το Ταχυδρομείο στη θέση αυτή ανάγεται στο 1897, όταν κατά τη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου, το κτίριο κατακλύζονταν κυριολεκτικά από ξένους και Έλληνες δημοσιογράφους, οι οποίοι με τον τηλέγραφο ενημέρωναν τα μέσα ενημέρωσης στα οποία ανήκαν, για την πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων.
 Μάλιστα η αγγλική εφημερίδα TheIllustrated London News δημοσίευσε στο φύλλο της 1ης Μαΐου 1897 ένα θαυμάσιο χαρακτικό που αποτυπώνει με μεγάλη λεπτομέρεια την ασυνήθιστη κίνηση που επικρατούσε έξω από το ταχυδρομείο την περίοδο εκείνη[2].
Το κτίριο αυτό ήταν κατασκευή και ιδιοκτησία των αδελφών Οικονόμου, οι οποίοι είχαν και άλλες σημαντικές ιδιοκτησίες στη Λάρισα[3].
 Ήταν διώροφο, με σαφή νεοκλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία στην πρόσοψη και έβλεπε στην πλατεία Ταχυδρομείου. Στο ισόγειο στεγαζόταν το Ταχυδρομείο και στον όροφο το Τηλεγραφείο
και το Τηλεφωνείο, όταν αργότερα μπήκε στη ζωή μας το τηλέφωνο[4]. Για την άνοδο υπήρχε εσωτερική ξύλινη σκάλα και επάνω δεξιά ήταν το τηλεγραφείο. Αριστερά ήταν οι τηλεφωνικοί θάλαμοι. Την εποχή εκείνη όσοι ήθελαν να κάνουν συνδιάλεξη, έπρεπε να πάνε στο τηλεφωνείο να δώσουν την πρόσκληση και να περιμένουν ώρες ολόκληρες να πάρουν γραμμή. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι οι οποίοι επιζητούσαν την εξυπηρέτηση με το τηλέφωνο,όχι μόνον γιατί βράδυνε η πραγματοποίηση των συνδιαλέξεων, αλλά και γιατί η ακουστικότητα δεν ήταν καλή.
Γι’ αυτό σε επείγουσες περιπτώσεις κατέφευγαν στον τηλέγραφο, ενώ για τις συνήθεις επικοινωνίες προτιμούσαν την αλληλογραφία.
Γύρω στα 1930 το κτίριο αυτό των Τ.Τ.Τ. επειδή είχε παλιώσει, κρίθηκε ακατάλληλο και μετακόμισε στο αρχοντικό του ιατρού και παλιού δημάρχου της Λάρισας Αχιλλέα Αστεριάδη. Τελικά, από τον σεισμό του 1941 καταστράφηκε ο όροφος από το κτίριο της πλατείας Τα-
χυδρομείου και γκρεμίσθηκε, ενώ στο ισόγειο στεγάσθηκαν διάφορα καταστήματα και δίπλα του λειτούργησε η ταβέρνα «Τα Πασαδάκια». Μεταπολεμικά ολόκληρος αυτός ο χώρος πωλήθηκε από τους κληρονόμους των αδελφών Οικονόμου στους αδελφούς Μάρκα, οι οποίοι κα-
τασκεύασαν στη θέση αυτή το ξενοδοχείο Grand Hotel.
Το αρχοντικό του Αστεριάδη όπου μεταστεγάσθηκαν οι υπηρεσίες των Τ.Τ.Τ. βρισκόταν στη γωνία των οδών Κούμα και Ασκληπιού, εκεί που σήμερα βρίσκονται το φαρμακείο του Βάη και τα διπλανά κτίρια. Ήταν μία μεγαλοπρεπής κατοικία σε νεοκλασικό ρυθμό, με μεγάλη αυλή, το οποίο φιλοξένησε κατά καιρούς διάφορες προσωπικότητες της πολιτικής, της επιστήμης και των γραμμάτων, ακόμη και τον βασιλιά Κωνσταντίνο.
 Όταν οι απόγονοι του Αχιλλέα Αστεριάδη εγκατέλειψαν τη Λάρισα, νοίκιασαν το ωραίο σπίτι τους στο δημόσιο για να στεγασθούν οι υπηρεσίες των τηλεπικοινωνιών, οι οποίες
λειτούργησαν πάνω από δέκα χρόνια και αναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν όταν έπληξε τη Λάρισα τον Μάρτιο του 1941 ο μεγάλος σεισμός.
Μεταπολεμικά οι υπηρεσίες των Τ.Τ.Τ. στεγάσθηκαν σε διώροφο κτίριο επί της οδού βασιλίσσης Σοφίας (σήμερα Παπαναστασίου), ακριβώς απέναντι από το σημερινό μέγαρο του Ταχυδρομείου, μέχρις ότου έγινε ο διαχωρισμός των υπηρεσιών.
[1]. Αυτή η πλατεία, όπως και η κεντρική, έχει αλλάξει κατά καιρούς διάφορες ονομασίες. Ξεκίνησε ως πλατεία Ταχυδρομείων λόγω της παρουσίας του ταχυδρομείου και τηλεγραφείου,
κατόπιν έγινε Ρήγα Φεραίου, αργότερα Δημητρίου Χατζηγιάννη,ακολούθησαν ίσως και κάποιες άλλες ονομασίες οι οποίες μου διαφεύγουν. Σήμερα η επίσημη ονομασία της είναι πλατεία
Εθνάρχου Μακαρίου. Στο χρονικό διάσημα 130 χρόνων ύπαρξής της,από τους κατοίκους της Λάρισας ήταν και είναι πάντα γνωστή σαν πλατεία Ταχυδρομείου, αν και το ταχυδρομείο από το
1930 ακόμα είχε μετακομίσει από την πλατεία, όπως θα δούμε,και στεγάσθηκε σε διαφορετικά σημείατης πόλεως.
[2]. Το χαρακτικό αυτό δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο βιβλίο: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Η Λάρισα στα χαρακτικά των Ευρωπαίων περιηγητών (16ος – 19ος αιώνας), Λάρισα (2006) σελ. 144.
[3]. Η οικογένεια Αθανασίου Οικονόμου είχε καταγωγή από τα Ιωάννινα και διέμενε αρχικά στον Αμπελώνα (Καζακλάρ τότε).Τα παιδιά του Αναστάσιος, Κωνσταντίνος και Νικόλαος Οικονόμου, ήταν εμπειρικοί εργολάβοι οικοδομών και η δραστηριότητά τους επεκτείνονταν και στη Λάρισα, στην οποία αργότερα μετακόμισαν οικογενειακά. Γνωστά κτίσματά τους ήταν το διπλό οίκημα του Αρσακείου και το αρχοντικό Οικονόμου-Φαληρέα,το οποίο διασώθηκε, βρίσκεται στην οδό Μανωλάκη αρ. 9-11 και σήμερα στεγάζει τα υπηρεσίες του ΟΚΑΝΑ.
[4]. Μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια οι υπηρεσίες αυτές είχαν τον γενικό τίτλο «Τρία Ταύ» Τ.Τ.Τ., δηλαδή ΤαχυδρομείοΤηλεγραφείο-Τηλεφωνείο. Αργότερα το Ταχυδρομείο έγινε ιδιαίτερη υπηρεσία και αυτονομήθηκε, τα δε υπόλοιπα δύο αποτέλεσαν τον ΟΤΕ.

nikapap@hotmail.com

ελευθερία λάρισας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου