ΑΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΙΣ: Ο Ασκληπιός δεν

συμπεριλαμβάνεται στους σημαντικούς θεούς της

ελληνικής Μυθολογίας, όμως κατέχει κεντρική θέση

στη γενεαλογία των μυθικών Θεσσαλών ηρώων και

είναι το πρότυπο του ήρωα-θεραπευτή, φυσιογνω-

μία του αρχετύπου των ηρώων-θεραπευτών. Συμ-

μετείχε στην αργοναυτική εκστρατεία και στο κυνήγι

του Καλυδώνιου κάπρου. Ήταν γιος του θεού Απόλ-

λωνα. Ο Θεός μεταξύ των πολλών ερωμένων του

αγάπησε και την Κορωνίδα, κόρη του Φλεγύα, κα-

θιστώντας την έγκυο. Η Κορωνίδα δεν έμελλε να

δει, όμως, ποτέ τον γιο της. Ο Απόλλωνας ήταν

ζηλότυπος θεός και δυσαρεστήθηκε όταν ένας κό-

ρακας του αποκάλυψε ότι η ερωμένη του επρόκειτο

να παντρευτεί έναν κοινό θνητό, τον Ισχύ. Πρώτα,

λοιπόν τιμώρησε για την κακή είδηση τον κόρακα,

αλλάζοντας το λευκό του φτέρωμα στο γνωστό μας

μαύρο. Κατόπιν τιμώρησε την ερωμένη του καί-

γοντάς την. [Σε άλλη εκδοχή του μύθου η Άρτεμις

μαρτύρησε στον αδελφό της, Απόλλωνα, την «άπι-

στη» Κορωνίδα]. Πριν αποτεφρωθεί εντελώς η Κο-

ρωνίδα, ο Απόλλωνας διέσωσε το έμβρυο που έφε-

ρε στη μήτρα της.

ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΩΝ: Ο νεογέννητος

Ασκληπιός χρειαζόταν κάποιον για να τον μεγαλώ-

σει. Έτσι ο Απόλλωνας έδωσε το βρέφος στον σοφό

Κένταυρο Χείρωνα, μια άλλη θεραπευτική μορφή

της ελληνικής μυθολογίας. Έτσι, αν και ο Απόλλωνας

υπήρξε θεός της θεραπείας, ο Χείρων δίδαξε τη

θεραπευτική τέχνη στον Ασκληπιό. Στην ανατροφή

πήρε μέρος και η θεά Αθηνά, η οποία προσφέρει

στον Ασκληπιό το πολύτιμο αίμα της Μέδουσας.

Το αίμα αυτό που δόθηκε στον Ασκληπιό, αποτε-

λείτο από δύο μέρη, ανάλογα με τη φλέβα από την

οποία είχε αναπηδήσει. Το αίμα από τη δεξιά φλέβα

θα μπορούσε να θεραπεύσει την ανθρωπότητα,

ακόμη και από θάνατο, ενώ το αίμα από την αρι-

στερή φλέβα μπορούσε να θανατώσει.

ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ: O Ασκληπιός έγινε έτσι

ικανός ιατρός, αλλά όταν έφερε πίσω στη ζωή τους

Καπανέα και Λυκούργο, που είχαν φονευθεί στη

διάρκεια του πολέμου των Επτά επί Θηβών, και τον

Ιππόλυτο, τον γιο του Θησέα, ανήσυχος ο Δίας για

την εξουσία του πάνω στη ζωή και τον θάνατο,

σκότωσε τον Ασκληπιό με έναν κεραυνό. Αξίζει να

σημειώσουμε πως ο Απόλλων προσπάθησε να εκ-

δικηθεί τους Κύκλωπες που «έφτιαξαν» αυτόν τον

κεραυνό. Τότε ο Δίας, για να τιμωρήσει τον Απόλ-

λωνα, τον έκανε για ένα χρόνο θνητό και τον έστει-

λε υπηρέτη στον βασιλιά Άδμητο. Οι πληροφορίες

αυτές, δραματοποιημένες προσφέρονται στην τρα-

γωδία του Ευριπίδη, Άλκηστις.

ΛΑΤΡΕΙΑ: Μαθαίνουμε στην Αττική τι σήμαινε

η λατρεία ενός τέτοιου ήρωα ιατρού, από μια επι-

γραφή που αποκαλεί τον θεραπευτή ήρωα-ιατρό.

Ο Ασκληπιός έκανε την είσοδό του στο λατρευτικό

πάνθεον των Αθηνών περίπου το 420 π.Χ., του-

λάχιστον δύο αιώνες μετά τη Θεσσαλία, κυρίως τη

Δυτική (Τρίκκη). Ο ναός του, το Ασκληπιείον, χτί-

στηκε σε ένα σημείο της νότιας πλαγιάς της Ακρό-

πολης, κοντά στην πηγή που θεωρείτο ότι κατείχε

θεραπευτικές ιδιότητες. Εδώ λατρευόταν μαζί του

και οι θεές Υγεία και Επιόνη, καθώς και οι δυο γιοι

του, Μαχάων και Ποδαλείριος, στους οποίους θα

αναφερθούμε σε άλλο σημείωμά μας. Λατρευτικό

κέντρο του Ασκληπιού υπήρξε ακόμη στην Τρίκκη,

την Πεπάρηθο (Σκόπελο), την Επίδαυρο και σε πολ-

λά άλλα σημεία της Ελλάδας. Τα Ασκληπιεία ιδρύον-

ταν σε τόπους ευχάριστους και χλοερούς, πράγμα

που συνέβαλε στη θεραπεία των ασθενών. Η θε-

ραπεία γινόταν με απλά μέσα υγιεινής (νηστείες,

καθαρμούς, λουτρά) καθώς και με εξαγνισμούς,

θυσίες και τη λεγόμενη εγκοίμηση. Η τελευταία

γινόταν μέσω του νυχτερινού ύπνου του ασθενούς

που έπεφτε να κοιμηθεί πάνω σε δέρμα θυσια-

σμένου στον Ασκληπιό ζώου και κοντά στο άγαλμα

του θεού. Στη διάρκεια του ύπνου (υποτίθεται

πως) εμφανιζόταν ο Ασκληπιός και φανέρωνε στον

ασθενή το μέσο θεραπείας του (ίαμα). Ο Ασκληπιός

από τον γάμο του με την Ηπιόνη απέκτησε τα εξής

τέκνα: τον Ποδαλείριο, το Μαχάονα, τον Τελεσφό-

ρο, τον Αλεξίνορα, τον Ιανίσκο, την Υγεία, την Αί-

γλη, την Ιασώ, την Ακεσώ και την Πανάκεια. Προς

τιμήν του τελούνταν αγώνες μουσικοί και γυμνικοί

στην Επίδαυρο εννιά μέρες μετά τα Ίσθμια. Σύμ-

βολά του ήταν το φίδι, η ράβδος, ένα κύπελλο με

φάρμακο και ο κόκορας.